Książki - Wspomnienia - Opowieści - Wywiady
Ciekawa pozycja, którą otwiera rozmowa jaką przeprowadzają z reżyserem Jan Słodowski i Tadeusz Wijata. Ta część jest zatytułowana “Projekty nie do zrealizowania” (Łódź, 9 czerwca 1994 r.). Następny rozdział to tytułowa “Rupieciarnia marzeń”, część, która zaczyna się cytatem z Konrada Eberharda, krytyka, którego Has bardzo cenił, krytyka, który bardzo dobrze dekodował filmy Hasa (“Filmy Hasa powstają na tej samej zasadzie jak wiersz, esej czy obraz malarski, domagają się od widza pewnej szczególnej umiejętności odczytywania obrazu, nie pozwalają, aby traktować je jak wszystkie inne realizacje filmowe” Konrad Eberhard). Ten rozdział traktuje o kinie Hasa. Po nim znajduje się część “Has o sobie, inni o Hasie” i są w niej fragmenty wywiadów wyjęte z różnych gazet z różnych lat oraz wypowiedzi “innych”, którymi są pisarz Frédérick Tristan, autor “Niezwykłej podróży Baltazara Kobera”, Michael Lonsdale, który zagrał w “Niezwykłej podróży…”, mamy również fragment poświęcony twórczości Hasa ze znanego filmowego czasopisma “Les Cahiers du Cinéma. Na końcu mamy “Dossier” – biofilmografię oraz filmografię: filmy krótkometrażowe oraz fabularne. Autorzy wzbogacili każdy z filmów fabularnych fragmentami recenzji. Na końcu umieszczono fotosy, pozyskane z Filmoteki Narodowej, ale również ze zbiorów prywatnych Wojciecha Hasa.
O Hasie można również przeczytać w książce wspomnieniowej dot. powstania krakowskiej Prafilmówki, której był on uczestnikiem. Książka składa się z kilku artykułów (Edwarda Zajicka, Tadeusza Pacewicza, Eugeniusza Hanemana), wielu interesujących fotografii wiążących się z początkami polskiej powojennej kinematografii i wypowiedzi uczestników Warsztatu Filmowego Młodych prowadzonego przez Antoniego Bohdziewicza i kontynuacji warsztatów – Kursu Przeszkolenia Filmowego, w którym Wojciech Jerzy Has brał udział. WIELOGŁOS “BRACTWA Z JÓZEFITÓW 16” (opracowany przez Jacka Albrechta na podstawie zapisu wypowiedzi koleżeńskich z I Zjazdu w Krakowie w 25-lecie Prafilmówki w roku 1970 i II Zjazdu w 1985 roku). Z tych rozmów można się m.in. dowiedzieć, że Has miał niezwykłe osiągnięcia w dziedzinie filmu animowanego (Has podobno godzinami, na strychu, robił animację do “Skroplonego powietrza” Jarosława Brzozowskiego).
Henryk Hermanowicz: “A czy to nie w związku niezwykłymi osiągnięciami w dziedzinie filmu animowanego poszukiwany był Wojciech Has?” Zofia Lipińska: Poszukiwał go Jahoda listem gończym z Hollywood na łamach naszej gazetki: “My dear Mr. Has. Po zobaczeniu Pańskiego filmu na temat skroplonego powietrza zrozumiałem, że film rysunkowy wkroczył na nowe tory. Widząc w Panu kontynuatora idei mojego życia, pozostaję spokojnym i śpiącym – yours truly Walt Disney“. (str. 65)
We wspomnianej wcześniej “Rupieciarni marzeń” znajduje się fragment wywiadu, w którym Has mówi o czasach wojny: “Zupełnie nie myślałem wówczas o filmie. Jeśli byłem czymś zafascynowany, to Disneyem. Jeszcze z dzieciństwa. I kiedy po wojnie przyszedłem do Instytutu Filmowego, to właśnie z chęcią robienia animacji. Mieliśmy już nawet specjalne pulpity, tylko nie można było dostać celofanu… Nie pamiętam już, Siedlecki czy Brzozowski kręcił film oświatowy Skroplone powietrze i ja z Verocsym robiłem do niego animację. Nawet dobrze to wyszło”. (Wojciech Has. Rupieciarnia marzeń, str. 51 – fragment z “Kina”7/1989)
książka – wspomnienie, obrazki ze wspólnego życia z ciekawymi faktami dotyczącymi realizacji filmów Hasa.
Książka ta pojawiła się na festiwalu Era Nowe Horyzonty w 2010 roku. W czasie tego festiwalu odbyło się również spotkanie z autorką, na którym można było obejrzeć film dokumentalny osnuty wokół relacji Jadwigi Has i reżysera. Pozycja ta rozszerza wizerunek Hasa – najlepiej oddać tu głos samej autorce, która we wstępie wyznaje: “napisałam szczerą i osobistą książkę, w której na tle mojej love story opowiadam nie tylko o artyście, ale i o człowieku z krwi i kości widzianym moimi oczami”. W książce jest wiele fotosów głównie z archiwum domowego autorki, prywatnie drugiej żony Hasa, która związała się z reżyserami jak sama pisze “była uczuciowo i życiowo uzależniona od niego”. Z książki przebija swego rodzaju smutek. Z pewnością warto zapoznać się z spojrzeniem kogoś kto stał tak blisko reżysera, zarówno jeśli chodzi o pracę, jak i życie. Do tej książki się wraca.
więcej o Jadwidze Has w zakładce Aktorzy – Postacie – Ludzie: Kobiety Hasa – KLIK
Album na 65-lecie Szkoły Filmowej w Łodzi. Opis z witryny Wydawnictwa Szkoły (album reklamowany również krótkim filmem reklamowym – KLIK, na stronie również spis treści):
Dwadzieścia cztery niezwykłe eseje wizualne pokazują osobiste związki ze Szkołą, są różnorodne, wykonane rozmaitymi technikami i w różnych stylach. W albumie znajdziecie eseje poświęcone wybitnym postaciom takim jak Maria Kornatowska, Wojciech Has, Jerzy Wójcik, Witold Sobociński, Grzegorz Królikiewicz czy Konstanty Lewkowicz. I eseje autobiograficzne m.in. Zbigniewa Rybczyńskiego, Jolanty Dylewskiej, Ryszarda Lenczewskiego, Mariusza Grzegorzka, Piotra Dumały i Mariusza Wilczyńskiego. Oryginalne spojrzenie na Szkołę Filmową prezentują młodzi artyści: Izumi Yoshida, Apoleika, Jagoda Szelc, Mariko Saga, Matej Bobrik, Marcin Surma, Marcela Paniak, Robert Mainka i inni.
Wyróżnienie honorowe w Konkursie na Najpiękniejszą Książkę Roku 2013
Esej (wizualny) poświęcony Hasowi został stworzony przez Roberta Mainkę i dotyczy filmu, który nigdy nie powstał, a który rozbudza wyobraźnię – “Osła grającego na lirze”. W albumie jest również esej w formie komiksu, którego bohaterem jest Konstanty Lewkowicz – kierownik produkcji, współpracujący z Hasem. Mieli wspólnie polecieć do Paryża, żeby podpisać umowę na realizację “Osła grającego na lirze”… 13 grudnia 1981 r. Z przyczyn oczywistych nie było to możliwe. Ten epizod jest w komiksie, ale wymowa eseju nie jest pesymistyczna, komiksowy Konstanty Lewkowicz żegna się z widzem, uchylając czapkę ze słowami “Jestem spełnionym człowiekiem”. Autorem jest Marcin Surma. Postać Hasa przewija się jeszcze w esejach Jolanty Dylewskiej, Grzegorza Małeckiego.
Ciekawe wydawnictwo.
Wrocław, Festiwal Era Nowe Horyzonty 22 lipca – 1 sierpnia 2010, wystawa poświęcona Wojciechowi Jerzemu Hasowi. Katalog w formacie A4, prezentujący wszystkie jego filmy fabularne, z wybranymi fotosami oraz fotosy z filmu “Harmonia” (fabularny – krótkometrażowy). Przed każdym filmem wypowiedzi współpracowników Hasa, samego Hasa, czy aktorów (Mieczysław Gajda, Władysław Kowalski, Barbara Krafftówna, Rafał Wieczyński). Katolg otwiera wstęp kuratora wystawy – Roberta Kardzisa i tekst poświęcony życiu i twórczości Wojciecha Jerzego Hasa, autorstwa Piotra Litki. Katalog obfituje w zdjęcia, również z prywatnych archiwów (m.in. syna Marka i krewnego reżysera). Festiwal obfitował w wydarzenia związane z osobą reżysera, m.in. spotkanie autorskie z Jadwigą Has (autorka książki “Życie w drugim planie”) i oczywiście pokazy filmowe.
Korespondencja Lucyny Legut z Wojciechem Jerzym Hasem, więcej o autorce w zakładce dotyczącej kobiet Hasa – TU
Oprócz aktorów, którzy zagrali u Hasa, wspominają go również: Maria Kornatowska, Andrzej Czekalski (współautor słów do piosenki “Pamiętasz była jesień”, wstęp – Robert Gliński. W książce znajduje się również wywiad z kompozytorem Lucjanem Kaszyckim (rozmawiał Piotr Litka).
Zbiór szkiców o reżyserach, od Kutza, poprzez Hasa, Barbarę Sass, aż po Kasię Adamik, Marcina Koszałkę, Magnusa von Horna i innych. Barbara Hollender przedstawia sylwetkę Hasa, w o tyle ciekawy sposób, że wzbogacony o wypowiedzi jego uczniów (Robert Gliński, Małgorzata Szumowska, Borys Lankosz, Sławomir Fabicki, Dorota Kędzierzawska), żony, fragmenty wywiadów.
